شاید سیب باشد
شاید سیب باشد
کتاب «شاید سیب باشد» داستانی پسرکی است که بادیدن یک سیب بر روی میز یک سری از پرسش‌ها در ذهنش شکل می‌گیرد.
کتاب «شاید سیب باشد» اولین جلد از مجموعه کتابهای فیلسوف کوچک است که با هدف تقویت روحیه پرسشگری و رشد تفکر خلاق در کودکان نوشته شده است. جلد دوم این مجموعه «می‌توانم یک من دیگر بسازم؟» است.
در برنامه فلسفه برای کودکان ( p4c) مباحث هستی شناسی (Ontologie) یعنی بحث و گفت‌وگو درباره وجود و حقیقت «چیزها» و ارتباط آنهاست. شناخت و درک و تحلیل شباهت‌ها، تفاوت‌ها و سلسله مراتب و گروه‌هایی که آن «چیز» بدان منتسب است.
پرسش‌های اساسی وجودشناسی فلسفه‌ورزانه که تسهیلگران با کودکان و نوجوانان طرح می‌کنند مواردی است مانند:
آن «چیز» چیست؟
از کجا بدانم وجود دارد؟
در کدام دسته‌ها می‌توانم قرارش بدهم؟
به وجود چه چیزهای دیگری معنا می‌بخشد؟
در چه حالات مختلفی از «چیزها» وجود دارد.
و…
در کتاب «شاید سیب باشد» نوشته شینوسکه وشی‌تکه و ترجمه رضی هیرمندی، در همین ابتدا سه کلمه کلیدی داریم: شاید، سیب، باشد. (احتمال/ چیز/ وجود داشتن)
راوی ماجرا از مدرسه به خانه می‌آید و چیزی روی میز می‌بیند که نظم همیشگی و ساکن را به‌هم‌ریخته، متعجب می‌شود. «ها! این دیگه چیه؟» و سوالات فیلسوفانه از همان ابتدا یقه مخاطب را می‌گیرد. روی میز یک سیب است. «از کجا معلوم سیب باشه؟»
تخیل نویسنده در تقریر احتمال «چیز دیگر» بودن شگفت‌انگیز است. در مرز بین واقعیت و خیال «چیزهای» قرمز و گرد و خوردنی و شگفت‌انگیز دیگری را طرح می‌کند. ها! کار سخت شد. چالش‌هایی در مرز بین «وجود داشتن و نبودن سیب» شاید یک تخم مرغ سیبی، یک آدم فضایی سیبی، توپ سیبی و… نکند احساس داشته باشد. شاید عقل کل و باخبر از همه جا باشد؟ شاید جاسوس کارهای من باشد؟ اصلا اینجا چکار می‌کند؟ صفحه ۲۴ و ۲۵ کتاب سفرهای احتمالی که سیب طی طریق کرده تا به‌دست راوی برسد مصور شده، سفرهایی در دل تاریخ و جغرافیای بشری. در ادامه درک مخاطب از احتمال و مفهوم شاید به چالش کشیده می‌شود: شاید بی‌مزه باشد! شاید خیلی ترش یا خیلی سفت باشد… شاید مثل بادکنک باشد، شاید من را تبدیل به غول کند! و پایان هیجان‌انگیز داستان: حالا فهمیدم چیست؟ خوشمزه است.
یک تجربه ناب بعد از یک فلسفیدن کودکانه که برای تک‌تک ما آشناست.
بسیاری از ما کودکی‌مان را به‌یاد می‌آوریم که در مواجهه با هر امری، حیرتی دل‌انگیز داشتیم. این چیست؟ چطور ساخته شده؟ چکار می‌کند؟ کجاها می‌رود؟ ما را می‌بیند؟ حس دارد؟ ما می‌خوابیم بیدار می‌شود و حرکت می‌کند ؟… این پرسش‌ها کندوکاو ذهن ما برای درک چیستی جهان‌اند. حرکت در ساحت شیرین خیال‌ورزی با تکیه بر تجربه وجودی جهان.
کتاب «شاید سیب باشد»، اثری استاندارد و فاخر برای هم‌خوانی تسهیلگر یا والدین با کودکان است، تصویرگری ساده اما متمرکز بر مفاهیم به کودک کمک می‌کند فارغ از نقش و رنگ به سراغ مفهوم برود. رضی هیرمندی این کتاب را یکی از بهترین آثاری که تا امروز برای کودکان ترجمه کرده می‌داند و به حق می‌توان با او همدل بود. قوام و توسعه پرسشگری کودکان و جسارت گذر از خیال شخصی به شناخت واقعی هدیه این کتاب برای مخاطب است.
زوایای دید کودک در حین هر پرسش بارها تغییر می‌کند، تصاویر کتاب پتانسیل گسترش پرسش‌های راوی در عالم کودکانه را داراست. هر بار که آن را ورق بزنیم قصه‌ها و نه یک روایت از میان تصاویر سرریز می‌شوند.
کتاب «شاید سیب باشد» راهنمای خوبی است برای کمک به کودکان تا لذت حیرت از عام‌ترین چیزها را بارها و بارها به جان بکشند. لذت پرسیدن، لذت تخیل کردن، لذت کشف کردن و لذت ناب تجربه کردن.
- آتوسا صالحی
- رضی هیرمندی
- Shinsuke Yoshitake
- شینسوکه یوشی تکه
- شینسوکه یوشی تکه
- رضی هیرمندی
- آتوسا صالحی
- معرفی کتابهای مناسب برای کودکان ۳ - ۶ سال
- معرفی کتابهای مناسب برای کودکان ۷ - ۹ سال
- معرفی کتابهای مناسب برای کودکان ۱۰ - ۱۲ سال
- فهرست کتاب های ترجمه شده برای کودکان ۳ - ۶ سال
- فهرست کتاب های ترجمه شده برای کودکان ۷ - ۹ سال
- فهرست کتاب های ترجمه شده برای کودکان ۱۰ - ۱۲ سال
- فهرست کتاب های ترجمه شده برای کودکان و نوجوانان
