یک دوست باحال یخی
یک دوست باحال یخی
کتاب «یک دوست باحال یخی» داستان طنز پسری است که یک پنگوئن را به خانه می‌آورد تا از آن نگهداری کند.
الیوت پسر مودب و آقایی است. یک روز همراه پدرش به آکواریوم شهر می‌رود. در آن‌جا بیشتر از همه پنگوئن‌های ماژلانی نظرش را جلب می‌کنند، انگار لباس رسمی سیا و سفید پوشیده‌اند. الیوت با دیدن آنها یاد خودش می‌افتد. الیوت از پدرش برای داشتن یک پنگوئن اجازه می‌گیرد. پدر که فکر میکند الیوت منظورش پنگوئن عروسکی است، به او پول می‌دهد تا یک پنگوئن بخرد. اما الیوت سراغ خود پنگوئن‌ها می‌رود و کوچک‌ترینشان را داخل کوله‌پشتی می‌گذارد و می‌برد. در خانه، الیوت تلاش میکند، شرایط مطلوب زندگی ماژلان، دوست جدیدش، را فراهم کند. حتی به کتابخانه می‌رود تا در موردش پژوهش کند. در آخر متوجه می‌شویم پدر الیوت هم سال‌ها پیش یک لاک‌پشت گالاپاگوس را به خانه آورده و با هم دوست هستند.
کتاب تصویری «یک دوست باحال یخی» داستانی طنزآلود و تصویرگری آن با چند رنگ محدود انجام شده است. نویسنده داستان «یک دوست باحال یخی» را بر اساس یک افسانهٔ شهری (گم شدن یکی از پنگوئن‌های آکواریوم نیوانگلند) نوشته است. افسانه‌های شهری باورهایی در دنیای مدرن هستند که سازندگان اولیه آن ممکن است به درستی آن اعتقاد نداشته باشند، اما به تدریج با تکرار زیاد آن به یک باور عمومی تبدیل می‌شوند. افسانه‌های شهری معمولا در صدد انتقال یک پیام اخلاقی هستند.
کتاب «یک دوست باحال یخی» در سال ۲۰۱۳ به فهرست کتابهای تقدیر شده کلدکات راه یافته است و برندهٔ مدال نقره شده است. کتاب جوایز متعددی دریافت کرده است.
درباره نویسنده و تصویرگر کتاب «یک دوست باحال یخی»
«تونی بازئو» نویسنده و کتابدار کودک و نوجوان اهل آمریکا است. او که از نوجوانی نوشتن شعر و کتابداری در کتابخانه را آغاز کرده است، تاکنون ۲۶ کتاب تصویری برای کودکان و ۱۱ کتاب برای آموزگاران و کتابداران کودک و نوجوان منتشر کرده است.
«دیوید اسمال» نویسنده و تصویرگر کتابهای کودکان اهل آمریکا است که تاکنون کتاب‌هایش برندهٔ مدال طلا و نقرهٔ کلدکات بوده‌اند.
کاربردها و فعالیت ها
گفتگو کنید.
- پس از بلندخوانی کتاب، با سوالاتی از این دست یک گفتگوی گروهی شکل دهید:
- الیوت برای چه از پنگوئن‌های ماژلان خوشش آمد؟
- یک بار دیگر به تصاویر کتاب دقت کن و بگو چرا نام این نوع پنگوئن را ماژلان گذاشته‌اند؟
- الیوت و دوستش ماژلان، دوست داشتند چه کارهایی با هم انجام بدهند؟ شما و دوستتان وقت خود را چگونه با هم می‌گذرانید؟
گفتگو کنید: یک داستان شهری!
برای کودکان معنای «افسانهٔ شهری» را شرح دهید. سپس توضیح دهید داستان کتاب «یک دوست باحال یخی» بر اساس افسانهٔ شهری گم شدن یکی از پنگوئن‌های آکواریوم نیوانگلند است. نویسندهٔ کتاب این داستان را در اتاق مربیان مدرسه شنیده است و بعد با جستجو در اینترنت متوجه شده است که گم شدن پنگوئن یک افسانهٔ شهری است. با آن‌که این داستان نادرست بوده است، اما او تصمیم گرفته است کتاب بعدی خود را بر اساس این افسانهٔ شهری بنویسد. از کودکان بپرسید:
- اگر شما جای نویسنده بودید با این افسانهٔ شهری چه می‌کردید؟ اگر داستان می‌نوشتید، داستان شما چگونه بود؟
- آیا افسانهٔ شهری دیگری به یاد می‌آورید؟ (نمونه‌هایی مانند پیدا شدن یک جانور عجیب در دریاچهٔ ارومیه یا موش‌هایی آدم‌خوار در تهران از این گروه افسانه‌های شهری هستند)
- به نظر شما چرا این افسانه‌های شهری ساخته می‌شوند؟
- به نظر شما چرا مردم این افسانه‌ها را باور می‌کنند؟ چه‌طور می‌شود مطمئن بود مطالب و اخباری که در شبکه‌های اجتماعی می‌خوانیم واقعی هستند، نه افسانهٔ شهری؟
پژوهش دربارهٔ پنگوئن‌ها
- پنگوئن ماژلان در آمریکای جنوبی زندگی میکند و مانند گونه‌های دیگر پنگوئن، نسل آنها با با صید ماهی تجاری، آلودگی آب‌ها و تغییرات اقلیمی در معرض تهدید است. دربارهٔ انواع پنگوئن‌ها و زندگی آنها پژوهش کنید و یافته‌ها را به شکل روزنامه دیواری یا کتاب‌هایی دربارهٔ زندگی پنگوئن‌ها با نوشته و تصاویر کار دست کودکان در بیاورید.
من شبیه کی هستم؟
یکی از دلایلی که الیون پنگوئن را دوست داشت این بود که او را یاد خودش می‌انداخت. با کودکان یک بار دیگر تصاویر الیوت و ماژلان را نگاه کنید. آنها چه شباهت‌هایی با هم دارند؟
سپس تصاویر و کتاب‌هایی حاوی تصاویر جانوران مختلف از گروه‌های زیست‌شناختی مختلف را در اختیار کودکان قرار دهید. به کودکان تعدادی کاغذ پشت چسب‌دار (استیکی نوت) بدهید و از آنها بخواهید تصاویر جانوران را نگاه کنند و استیکی نوت‌ها را روی هر کدام که به نظرشان شبیه خودشان بود بچسبانند. شباهت از هر نظر می‌تواند باشد، رنگ، رفتار، قوی بودن در فعالیت‌های بدنی مانند پرش، دویدن و شنا کردن و غیره. سپس دربارهٔ این شباهت‌ها با یکدیگر گفتگو کنید.
می‌توانید از کودکان بخواهید در یک کاربرگ یا پوستر در یک ستون، تصویر جانوری که به آن شباهت دارند و در طرف دیگر تصویر خود را با برجسته کردن آن شباهت بکشند.
کاشفان دریاها و سرزمین‌های دور!
دربارهٔ ماژلان و دیگر دریانوردان و کاشفان سرزمین‌های دور پژوهش کنید. آیا در تاریخ سرزمین ایران نیز دریانوردی رواج داشته است؟ کجا و به چه مسیرهایی و به چه هدفی؟ در این باره هم پژوهش کنید.
انتخاب جانور خانگی
کتابهای دیگری مانند «گوزن شاخدار فایده ش چیه؟»، «این گوزن مال من است»، «برسد به دست معلم عزیزم» را برای کودکان بلندخوانی کنید. از کودکان بپرسید اگر شما جای الیوت و شخصیت اول دیگر کتاب‌ها بودید دوست داشتید کدام جانور را از آکواریوم، باغ وحش یا پارک پرندگان با خود به خانه ببرید. بعد یک جدول درست کنید و به این سه سوال پاسخ دهید: آن جانور ۱) چه نیازهایی دارد؟ ۲) در خانه چه مشکلاتی ممکن است به بار بیاورد؟ ۳) حضورش چه فوایدی دارد؟ برای نوشتن پاسخ‌ها اگر لازم است زمانی برای پژوهش کردن بدهید.
در انتها با کودکان دربارهٔ تفاوت جانورانی که می‌توانند جانور خانگی باشند و آن‌هایی که نیستند گفتگو کنید. یک جانور خانگی باید ۱) حتما در اسارت تکثیر شده باشد، نه این‌که از طبیعت صید شده باشد، ۲) نسل آن در طبیعت نباید در خطر انقراض باشد، ۳) باید بیماری مشترک با انسان نداشته باشد یا اگر دارد با دارو و واکس قابل کنترل باشد. به همین خاطر سنجاب ایرانی، سمندر امپراطور، لاک‌پشت‌های برکه‌ای که در ایران به عنوان جانور خانگی فروخته می‌شوند هیچ‌کدام جانور خانگی نیستند.
- روشنک بهاریان نیکو
- نسرین وکیلی
- David Small
- دیوید اسمال
- تونی بازئو
- دیوید اسمال
- نسرین وکیلی
- روشنک بهاریان نیکو
